بررسی تأثیر مدیریت کیفیت بر عملکرد سبز شرکت با میانجی گری متغیر زنجیره تأمین سبز

امروزه در بازار رقابتی شرکت‌ها برای بقاء در عرصه رقابت جهانی و محلی بهبود در کیفیت کالاهای خود را امری ضروری دانسته و در جهت جلب رضایت مشتریان خود، بهبود در کیفیت محصول را تنها به یک سری از ویژگی‌ها و مشخصات محدود نمی‌کنند بلکه کیفیت در طراحی محصول و فرایند را نیز مورد نظر قرار داده و براین عقیده‌اند که برای رسیدن به تولید توسعه یافته و بهبود عملکرد، عامل زیست محیطی را نیز در کیفیت کالاهای خود لحاظ کنند. توجه به عوامل زیست محیطی و مدیریت زنجیره تأمین سبز در کیفیت کالاها مؤثر بوده و به بهبود عملکرد شرکت‌ها در تولیدات می‌انجامد چرا که بهبود عملکرد بدون توجه به کیفیت کالا، عوامل زیست محیطی و مدیریت زنجیره تأمین سبز امکانپذیر نبوده و نیز موجب رضایت مشتریان را فراهم نمی‌کند. بدین منظور اکثر کشورهای غربی از طریق مدیریت کیفیت، اقدامات و فعالیتهایی را در زمینه ابزارها و روش‌هایی جهت بهبود فرایند انجام دادند که نتیجه آن رقابت گسترده در محیط کسب و کار شد به همین جهت در کشور ما نیز در سال‌های اخیر توجه به این امر ضروری در نظر گرفته شده است. اغلب مصرف کنندگان تمایل به خرید محصولاتی دارند که سازگار با محیط زیست باشد، امروزه موفقیت شرکتها در رسیدن به توسعه پایدار درهرکشور به شدت به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و تولید محصولات سبز سازگار با محیط زیست وابسته است. برای نیل به این اهداف ، در این پژوهش جهت اندازه گیری کیفیت از 3 آیتم گواهینامه ISO 9001، گواهینامه عرضه کنندگان برپایه مقیاس کیفیت و مدیریت کیفیت و در بخش مدیریت زنجیره تأمین سبز از 2 بخش همکاری بامشتریان و خریدسبز و نیز در بخش عملکرد سبز 4 آیتم انتشار آلودگی زباله، تطبیق با قوانین زیست محیطی، شهرت شرکت در عملیات زیست محیطی و عملکرد کلی شرکت درمسائل زیست محیطی مورد بررسی وهمچنین شدّت همبستگی و ارتباط بین متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده است. در این پژوهش داده‌های جمع آوری شده با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی ، توصیف و سپس جهت ایجاد مدل اندازه گیری برازنده و قابل قبول تحلیل عاملی تائیدی در مورد کلیه عوامل نهفته متغیرهای تحقیق انجام شد. در بخش اول ویژگی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان از نظر جنسیت ، سن، میزان تحصیلات و سابقه خدمت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در بخش تحلیل استنباطی داده‌ها آزمون تحلیل عاملی تائیدی روایی سازه ، آزمون برازندگی ، شاخص RMSEA جذر برآورد واریانس خطای تقریب کمتر از 1/0، شاخص کمتر از 3/0 و شاخص‌های (NNFI,GFH,CFL,IFI) بالاتر از 90% می‌باشد و مقدار T-VALUE نیز بزرگ‌تر از 96/1 + و کوچک‌تر از 96/1- می باشدکه برازش خوبی را نشان می‌دهد.کلیه فرضیات تحقیق مورد تأیید قرار گرفت . بین مدیریت کیفیت و سطح مدیریت محیطی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد.بین سطح مدیریت محیطی بر خرید سبز و همکاری با مشتریان اثر مثبت معنی دار وجود دارد. بین خرید سبز و همکاری با مشتریان بر عملکرد سبز شرکت اثر مثبت معنی دار وجود دارد و همچنین بین مدیریت کیفیت بر خرید سبز و همکاری با مشتریان اثر مثبت معنی دار وجود دارد ، با توجه به نتایج بدست آمده از تحلیل آماری و مدل پژوهش رابطه مثبت و معنی داری بین مدیریت کیفیت و عملکرد سبز شرکت وجود دارد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیقی علّی می‌باشد وجامعه آماری آن را کلیه مدیران، کارشناسان، مشاوران، مهندسان، کارکنان، مشتریان و برخی از فعالان خبره در بخش شرکت‌های تولیدی پارس خزر و شعبات مرتبط آن تشکیل می‌دهند. روش جمع آوری داده‌ها در این پژوهش به روش کتابخانه‌ای، میدانی، مشاهده و پرسشنامه می‌باشد. ابزار سنجش جمع آوری داده‌ها در این پژوهش، پرسش نامه ساخته شده برپایه استاندارد در بخش‌های کیفیت، مدیریت زیست محیطی، زنجیره تأمین سبز و عملکرد سبزمی باشد وپرسش نامه مذکور در 2 بخش جمعیت شناختی و سؤالات اصلی و تخصصی تهیه شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از روش‌های معادلات ساختاری، حداقل مربعات جزیی، تجزیه تحلیل چند متغیره و آزمون متغیرهای مدل جهت برازش نیز با استفاده از نرم افزار LISREL(8.5) و SPSS(21) انجام شده است. واژگان کلیدی: مدیریت کیفیت، زنجیره تأمین سبز، همکاری با مشتریان، خرید سبز، عملکرد سبز